انواع شاسی ماشین و روش تشخیص شاسی سالم
هر ماشین به طور کلی به سه قسمت اصلی یعنی بدنه، موتور و شاسی تقسیم میشود که با کنار هم قرار گرفتن به صورت صحیح یک ماشین را تشکیل میدهند و این قطعات باید در عملکرد باهم هماهنگ باشند، شناخت و تشخیص شاسی سالم نیز بسیار مهم است.
هر کدام از این اجزا دسته بندی بسیار مهم و باارزش هستند و دارای ساختار خاصی هستند که با کنار هم گرفتن میتوانند درست عمل کنند ولی به تنهایی نمیتوان یه بخش را مهمتر از سایر اجزا دانست.
شاسی، یکی از بخش‌های مهم ماشین است که وظیفه اصلی آن ایمنی سرنشینان در تصادفات است، این قسمت در اصل فرم ماشین است که از یک چهار چوب و ساختار تشکیل شده که معمولا آن را از فولاد سخت که به شکل ناودانی است میسازند که سایر اجزای ماشین مانند سیستم پیشرانه، ترمز و فرمان یا اتاق خودرو و غیره برروی آن نصب میشود، شاسی دراصل اسکلت اصلی خودرو است.
شاسی هر ماشین متناسب با کلاس یا سگمنت خودرو در ابعاد و همچنین کاربری نوع ماشین طراحی و ساخته میشود که باید بدانید که مواردی مانند تحمل بیشترین میزان وزن و تنش، سبکی، کمترین حجم، سهولت در پیاده سازی سیستم، هزینه پایانی برای اجرای سیستم، توانایی در تغییر فرم در نقاط مختلف برای بالاترین میزان دریافت ضربه، توانایی ساده و بازیابی خصوصیات اولیه و یا انتقال کمترین میزان لرزش و صدا به قسمت‌های درونی اتاق را میتوان از خصوصیات یک شاسی خوب ذکر کرد.
انواع شاسی ماشین
از انواع آن میتوان به این موارد اشاره کرد:
- شاسی نردبانی
- شاسی جناقی که بیشتر در وانت کاربرد دارد
- شاسی لوله‌ای که در کامیون استفاده میشود.
- شاسی فرم 7و 8 که در ماشینهای مسابقه‌ای کاربرد دارد
- شاسی صفحه‌ای
- شاسی مونوکوک
- و غیره
شاسی مستقل
این نوع از شاسی از نوع نردبانی هستند.برای این از نردبان برای آن استفاده میشود که شبیه یک نردبان است که از دو تکه فلز ناودانی بلند تشکیل شده که به صورت موازی و از جنس فولاد سخت ولی در عین حال سبک ساخته میشود و به وسیله دو رام در دو سر آن به هم متصل میگردند. شاسی معمولا در قسمت عقب برای اینکه فضای بیشتری را برای دیفرانسیل و فنرها ایجاد کنند بالاتر می‌آورند، قسمت حلو کمی باریکتر میسازند که در فرمان پذیری بیشتر موثر باشد.
در طراحی شاسی سرخود از ورق‌های فلزی استفاده میشود که آن را به روش شکل دادن پروفیل و همچنین تکیه گاه محورهای جلو و عقب تولید میکنند، قسمت‌هایی از شاسی مانند کف و محوطه موتور که بیشترین نیرو فشار برروی آنهاست را از ورقهایی با ضخامت بیشتر میسازند.
ضخامت ورقهایی که برای ساخت شاسی بکار میرود معمولا دو تا سه میلیمتر است و آن را طوری جوشکاری میکنند که استحکام آن عالی باشد، در ماشینهای سواری که نسبت به خودروهای سنگین نیروی کمتری را تحمل میکنند و برروی شاسیشان بار استاتیکی کمتری وارد میشود، این ماشین‌ها میتوانند با سرعت بیشتری حرکت کنند و اصولا طراحی شاسی سرخود برای همین بوده است.
مزایای این نوع این است که در هزینه و زمان و بدلیل اینکه یکجا و مستقل بودن ساخت شاسی و اتاق صرفه‌جویی میشود و برای اینکه میتوان قطعات خراب را به وسیله پیچ و مهره تعویض کرد زمان و هزینه کمتری استفاده میشود.
از معایب آن میتوان به علت سنگین بودن ماشین نیروی محرکه آن برای شتاب گرفتن کمتر است، طراحی ایمنی ماشین بدلیل سنگین بودن قطعات سخت است و در هنگام تصادفات احتمال اینکه سرنشینان حادثه ببینند زیاد است و ساخت قطعات و اسکلت آن نیاز به پرس سنگین و ماشین آلات گرانی دارد و برای اینکه اتصالات با پیچ و مهره به هم متصل میشوند سرو صدای زیادی دارند و استهلاک آنها هم بیشتر میشود.
پیشنهاد مطالعه: میل لنگ
شاسی نیمه جدا شدنی
شرکت روور برای اولین بار ماشینهای تولید کرد که شاسی آنها از دو قسمت تشکیل شده بود
- ثابت
- قسمت جدا شدنی
اجزای ثابت مانند:
- کف
- دیوارهای صندوق عقب
- دیواره جلوی موتور
- ستون‌ها
اجزای جدا شدنی
- سقف ماشین
- گلگیر
- پنجره جلو
و ... است که آنها را به وسیله پیچ و مهره به قسمت‌های ثابت متصل میکنند.
از مزای این شاسی عبارت است از: در زمان تصادفات، هزینه قطعات خراب شده و تعوسضی آن کاهش میابد.
فرم اتاق آن شکل پذیر است و میتوان طرح جدیدی را تولید کرد و همینطور موتور و محورها را که نسبتا سنگین هستند را متوان بروی یک اسکلت جداگانه سوار کرد. در مونتاژ کردن امکان عایق بندی بین دو قطعه بیشتر میشود برای همین سرو صدا و ارتعاشات چرخ‌ها به اتاق کمتر دارد.
شاسی صفحه‌ای
این نوع از نوع شاسی مستقل است که برخی از معایب و مشکلاتی که در شاسی نردبانی بوده را رفع کرده است، این نوع برای اولین بار توسط فردیناند پورشه طراحی شد که ساختار این نوع به گونه‌ای است که از ترکیب صفحات فلزی در کف اتاق و پروفیل‌های متعدد تشکیل شده است که ساختار مشبکی از پروفیل به وسیله صفحات فلزی در کف اتاق پوشیده شده است.
از مزایای این نوع قضایی که در آن اشغال شده نسبتا کمتر است و قابلیت جذب ضربات و ارتعاشات را دارد و ارتفاع مرکز ثقل ماشین را میتوان کاهش داد که باعث میشود که پایداری و دینامیک خودرو چشمگیرتر شود.
از معایب آن این است که دارای مقاومت پیچشی کمتری نسبت به نردبانی است و قابلیت تحمل وزن کمتری را دارد و نمیتوان برای ماشینهای سنگین استفاده کرد و در زمان تصادفات خسارت بیشتری به آن وارد میشود و تعمیر و بازسازی آن نیز سخت و هزینه بر است.
پیشنهاد مطالعه: شاتون
شاسی لوله‌ای
شاسی لوله ای از اولین انواع ساخته شده است و به نام شاسی فضایی هم شناخته میشود که برخلاف بقیه موارد دارای دو بعد در طولی و عرضی است، این نوع تمامی ساختار بدنه ماشین و در تمامی جهات در فضای سه بعدی ساخته میشود، شاسی لوله‌ای از تعدادی لوله با قطرهای مختلف در کل فضای شاسی و اتاق است و فرم ان شبیه فرم بدنه خودرو است.
این نوع دارای مقاوت پیچشی بسیار بالایی هستند و از آن بیشتر برای خودروهای اسپرت و سوپر اسپرت بکار میرود، چونکه آن میتواند از جان سرنشینان به خوبی محافظت کند ولی قیمت تمام شده آن بسیار بالا است.
بررسی و تشخیص شاسی ماشین سالم
تشخیص شاسی سالم برعهده کارشناسان ماشین است، زیرا در بعضی از موارد برخی از فروشندگان از آن سوء استفاده میکنند.
شاسی سالم و استاندارد دارای این مشخصات و ویژگی‌ها است.
- استحکام بالا
- قابلیت تحمل وزن بالا
- سبکی
- مقاومت در برابر خوردگی‌های ناشی از حرارت و شرایط محیطی
- ایمن بودن
- کاهش دهنده فشار و ضربات بیرونی وارد شده به خودرو
از نکات مهم در ساخت شاسی ماشین است که به وسیله سازندگان مورد توجه قرار میگیرد.
تشخیص علایم مشکلات شاسی خودرو
اگر شاسی آسیب دیده باشد باعث میشود که ایمنی ماشین کاهش بیابد و بسیار خطرناک است برای همین باید علایم آن را بشناسیم تا به صورت رفع کنیم.
بعضی از این علایم:
انحراف فرمان
ازمهمترین علایم آن انحراف پیدا کردن در فرمان است که وارد آمدن ضربات سنگین به محور و تصادفات شدید میتواند از دلایل آن باشد در این زمان ماشین به یک جهت متمایل میشود و به یک سو کشیده میشود.
جهت‌گیری گشت‌آور
این به حالتی گفته میشود که در زمان شتاب گرفتن سریع ماشین میل به انحراف دارد و به یک سو کشیده میشود.
ایجاد سرو صدای نامتعارف در قطعات ماشین
از مشکلات دیگر شنیدن صدای نامتعارف است که نشانه برهم خوردن قطعات و اصطکاک و سایش غیرعادی در جلوبندی ماشین بخصوص در یک سمت ماشین میشود.
پیشنهاد مطالعه: پیستون
ساییدگی لاستیک
از دیگر علایم آن ساییده شدن یک سمت از لاستیک ماشین است که احتمال دارد که با وارد شدن ضربه به شاسی و مشکلات به آن ربط داشته باشد.
پوسیدگی شاسی
در زمان ساخت شاسی آن را با مواد ضد زنگ میپوشانند اما با این حال تماس بیش از حد با رطوبت موجب پوسیدگی آن میشود و باعث میشود که لرزش به کابین منتقل شود که به وسیله سرنشینان قابل تشخیص است.
برای تشخیص سالم بودن شاسی و اطمینان از عدم آسیب دیدگی آن باید حتما معاینه فنی انجام شود.
منبع : https://yadaktiv.com